SOFENPRAAT
Wilt u reageren op dit bericht? Maak met een paar klikken een account aan of log in om door te gaan.

Artikel: Focus op de steinerschool (deel 1)

Ga naar beneden

Artikel: Focus op de steinerschool (deel 1) Empty Artikel: Focus op de steinerschool (deel 1)

Bericht  Admin zo aug 09, 2009 12:04 pm

Steinerscholen, in Nederland bekend als vrijescholen, maken deel uit van een internationale schoolbeweging. Wereldwijd zijn er volgens steinerschoolse bronnen 965 antroposofische scholen. De laatste drie decennia kent de beweging een verbazingwekkende expansie. Omdat het aantal steinerscholen almaar toeneemt, zou men tot de conclusie kunnen komen dat dit te danken is aan een manier van onderwijzen die superieur is aan welk ander onderwijs ook.

Als we woordvoerders van steinerscholen mogen geloven, is dat ook zo. Een korte rondrit langs websites van verscheidene steinerscholen is voldoende om tot volgende, weliswaar heel beknopte, definitie van steinerschoolonderwijs te komen: ‘Steinerpedagogie, ook bekend als waldorfpedagogie is een pedagogie gebaseerd op de filosofische inzichten van Rudolf Steiner (1861-1925), de grondlegger van de antroposofie. Leren is interdisciplinair en is een samenspel van artistieke, praktische en theoretische elementen. Er wordt rekening gehouden met het natuurlijke ritme van het dagelijks leven. De steineraanpak benadrukt dat de verbeelding een belangrijke factor is in een creatief leerproces. Het doel van de pedagogie is kinderen de mogelijkheid te geven zich te ontwikkelen tot sociaal voelende individuen met een eigen vrije moraal, zodat ze later hun unieke bestemming op aarde kunnen vinden. De school en de leraren worden heel veel vrijheid gegeven om dit doel te bereiken.’

Dat is nogal een profiel. Geen wonder dat met een dergelijke profilering meer en meer ouders vastberaden zijn om het steinerconcept uit te uitproberen en hun kinderen onverwijld naar een steinerschool sturen. We mogen echter niet vergeten: tussen wat wordt gezegd en wat wordt gedaan, ligt een oceaan. Wanneer we enkele getuigenissen van mensen die in de steinerschool ervaringen hebben opgedaan die op geen enkele manier corresponderen met hoe de steinerschool naar buiten treedt, wordt al vlug duidelijk dat in de antroposofische school ideaal en dagelijkse praktijk zich verhouden als dag en nacht.
Die getuigenissen tonen aan dat de steinerschool geen plaats is waar de vrije geest, een voorwaarde voor hoogstaand onderwijs, regeert. Neen, veel mensen getuigen dat ze zich met hun kinderen zagen ingebed in een rigide gemeenschap van enggeestige gelovigen. Wanneer dit aan de oppervlakte komt, is het begrijpelijk dat critici worden aangetrokken die nieuwsgierig zijn naar het reilen en zeilen van zo’n school. Eén ding dat steinerschoolcritici gemeen hebben, is dat hun bevindingen grote overeenkomsten vertonen. Vreemd is dat niet, omdat steinerscholen wereldwijd hetzelfde curriculum hebben. Afhankelijk van in welk land een school resideert, kunnen er wel kleine verschillen optreden, meestal om in orde te zijn met de wetgeving van het betreffende land. Een goed voorbeeld van gelijkaardige kritiek op steinerscholen is de situatie in België, Nederland en Duitsland. Vooral de laatste is niet onbelangrijk, want Duitsland is niet alleen de bakermat van de steinerscholen, maar herbergt er met zijn 212 stuks ook het meeste. Daar heten die trouwens waldorfscholen. Nederland moet het met 90 ‘vrijescholen’ doen en België telt er 25. De laatste jaren slaan onderwijsdeskundigen in Nederland en Duitsland de steinerschool met argusogen gade. Informatie over buitenlandse steinerscholen is belangrijk om te vergelijke met wat omgaat in eigen land. Dat het centrum van de antroposofie en de steinerpedagogie gecentraliseerd is in de Pedagogische Sectie van Steiners Goetheanum in Dornach, mag zeker niet over het hoofd worden gezien. Ieder jaar komen steinerschoolleraren van over heel de wereld er samen en wisselen er ideeën uit.

Duitsland

De Duitse ‘waldi’s’ hebben te maken met critici zoals Andreas Lichte en Peter Bierl. Niets erger voor een steinerschool dan een criticus zoals Lichte, die als steinerschoolleraar is opgeleid en bijgevolg ervaringsdeskundige mag worden genoemd. Lichte organiseerde in samenwerking met de Humboldt-Universiteit een kritisch symposium over steinerscholen en schreef eveneens zijn ervaringen als leraar in opleiding neer (klik hier).
Een triest verhaal, maar gebracht met de nodige ironie. Hoewel ‘waldi’s’ hem niet als zodanig erkennen, zien velen Lichte vanwege zijn steineropleiding als een insider.
Duitse steinerscholen worden ook bekritiseerd door bekende experts op het gebied van onderwijs. In 2007 spreekt Josef Kraus, voorzitter van de Duitse Lerarenvereniging zich in een uitgebreid interview door Deutschlandradio Kultur ((beluister)) uit over de steinerscholen.

‘…Er zijn tal van ouders die zich door de illusionaire voorstellingen laten verblinden, maar er zijn eveneens tal van ouders die na relatief korte tijd afstand nemen en zeggen – en dat de laatste weken overigens ook via lezersbrieven in gerenommeerde kranten duidelijk hebben gemaakt: ‘Het was een vergissing. Na twee, drie jaar is het goed geweest. We doen onze kinderen dat niet meer aan, omdat er opvoedingspraktijken heersen die niet meer passen in het jaar 2007...’

In het begin van het interview brengt interviewer Grothe al ter sprake dat journalisten van de Duitse zender ZDF zijn aangeklaagd, omdat ze kritisch hadden bericht over steinerscholen. Hij noemt eveneens enkele clichés die betrekking hebben op steinerscholen.

‘…Waldorfscholen zijn de betere scholen. Daar kent men geen handboeken, geen zittenblijvers, er wordt voortdurend gezongen, geschilderd en iedereen is lief voor elkaar. Tot zover de gangbare clichés. Momenteel is er echter kritiek op de waldorfscholen en de daarachter staande antroposofen. Onder andere het FAZ had kritisch over grondlegger van de antroposofie Rudolf Steiner geschreven, wat de antroposofen niet over hun kant lieten gaan. Journalisten van ZDF, die kritisch berichtten, werden zelfs aangeklaagd…’

Hetzelfde maakten in 2008 de journalisten van de Duitse zender Klartext mee. Die hadden bericht over kindermishandeling in een instelling die volgens steinerpedagogische principes werkt (klik hier voor artikel). Er werden door de advocaten van de steinerscholen onmiddellijk dwangsommen geëist als de bezwarende reportage niet van het internet zou worden verwijderd.
Eerder kregen ook al de journalisten van de nationale zender SWR ervanlangs, maar bleven overeind en wonnen in 2007 de juridische strijd om het uitzenden van de 45 minuten durende reportage ‘Wie gut sind Waldorfschulen’ (bekijk video). Mijns inziens is op dit moment deze documentaire voor ouders een van de meest toegankelijke bronnen wat betreft de praktijk op steinerscholen (spijtig genoeg Duits zonder ondertiteling). In de documentaire komen voor- en tegenstanders uitgebreid aan bod en aan de hand van beelden die tijdens het klasgebeuren zijn opgenomen, geven enkele deskundigen op het gebied van didactiek commentaar op wat ze zien.
Een van hen is dr. Jens Holger Lorenz, professor rekendidactiek aan de Pädagogischen Hochschule Heidelberg. Professor Lorenz analyseert de beelden die hij van rekenlessen in het 3de studiejaar heeft gezien en besluit:

‘…Mijn indruk was dat het om te beginnen geen rekenonderwijs was, omdat er zoveel niet-relevante zaken aan bod kwamen. Er werd gezongen, er werd bewogen, er werd allerlei gedaan, maar met getallen, rekenen of wiskunde had dat weinig te maken … Ik zie kinderen die eigenlijk meer met hun motoriek bezig zijn door op en af hun stoel of bank te springen en zich om te draaien. Dat neemt concentratie weg die de kinderen dan niet langer ter beschikking hebben om rekenkundige inhouden op te nemen … Wat ik hier gezien heb, was vooral een onderwijs dat relatief weinig individualiseert en de individualiteit van het kind praktisch niet in ogenschouw heeft genomen…’ (Bron: documentaire dr. Krauss, Wie gut sind Waldorfschulen?(bekijk video))

Ook dr. Franz Monks, die de reputatie heeft de ‘paus’ van het onderzoek naar begaafdheid te zijn, heeft weinig lovende woorden over voor de steinerscholen. Hij werkt regelmatig met leerlingen van steinerscholen.

‘…Strikt genomen is het een onpedagogie, omdat het een pedagogie is die op geen enkele wijze empirisch gefundeerd is. De steinerpedagogie is een pedagogie die een bepaald systeem oplegt, maar het kind niet de vrijheid geeft om zich werkelijk te ontwikkelen naargelang zijn innerlijke impulsen … Het kind lijdt daaronder, omdat het zichzelf voortdurend moet terughouden. Het weetgierige kind kan daardoor vals worden, kan daadoor een storingsveld worden. En dat brengt vaak ouders bij ons die hun kind niet meer herkennen, die zeggen: Ons kind heeft zich ontwikkeld op een manier die we niet voor mogelijk hielden…’ (Bron: documentaire dr. Krauss, Wie gut sind Waldorfschulen?(bekijk video)

)Lees verder


Reageren kan onder deel 2


Reageren kan onder deel 2

Admin
Admin

Aantal berichten : 34
Registratiedatum : 01-10-08

https://antroposofie.actieforum.com

Terug naar boven Ga naar beneden

Terug naar boven

- Soortgelijke onderwerpen

 
Permissies van dit forum:
Je mag geen reacties plaatsen in dit subforum